دیوار حائل
با توجه به پیشرفت تکنولوژی ساخت و ساز، امروزه شاهد استفاده از روش های گوناگون برای پایدار سازی گود و مقابله با فشار خاک در پروژه های ساختمانی و راهسازی هستیم . به نظر می رسد پرداختن به موضوع دیوار حائل و مسائل مربوط به آن، می تواند از ضروری ترین مباحث این حوزه تلقی شود. آنچه که در این مقاله بیشتر با آن آشنا خواهید شد، آشنایی با انواع دیوار حائل و کاربردهای آن میباشد.
امروزه با گسترش فضای شهرنشینی و افزایش جمعیت، نیاز به استفاده حداکثری از فضاهای شهری پر رنگ تر شده است. برای مثال در طراحی طبقات آپارتمان ها، یک یا چند طبقه زیر زمین را نیز در نظر می‌گیرند تا فضای بیشتری برای افراد ساختمان بوجود آورند. یکی از چالش هایی که در این مواقع ایجاد می‌شود، فشار جانبی خاک در طبقات منفی خواهد بود. البته لازم به ذکر است که در موارد دیگر همچون احداث پل ها، راه آهن در مناطق کوهستانی نیز برای جلوگیری از فشار ناشی از خاک و مهار رانش خاک ترانشه و شیروانی، می بایست تمهیدات مناسبی اجرایی گردد.
دیوار حائل چیست
دیوار حائل (به عبارت دیگر دیوار نگهدارنده) برای مقابله با نیروی فشار خاک مورد استفاده قرار می‌گیرد تا به این طریق بتوان مانع از حرکت خاک شد و مقاومت لازم را تامین نمود. در واقع در هر شرایطی که نیاز است تا از رانش و ریزش خاک جلوگیری شود، استفاده از دیوار حائل تنها راه حل ممکن می باشد. برای اجرای این دیوار نیز معمولا از مصالح مختلفی مانند قطعات بتنی پیش ساخته، سنگ مالون، بلوک های بتنی، مسلح کننده های فلزی و مسلح کننده های پلیمری استفاده می‌شود که هر کدام موارد استفاده خاص خود را دارند که به تفصیل در ادامه اشاره خواهد شد:
انواع دیوار حائل
دیوارهای نگهبان را میتوان به انواع مختلفی از قبیل دیوارهای نگهبان وزنی (ثقلی) یا طره ای،
دیوارهای گابیونی، دیوارهای ژئوسلی ، دیوارهای مهاربندی شده و…
تقسیم بندی نمود.
دیوار وزنی سنگ مالون:
همان طور که از نامش مشخص است، تنها بواسطه وزن خود در برابر فشار جانبی خاک مقاومت میکند. این نوع از دیوارها عمدتا با استفاده از سنگ ساخت میشوند و با‌عنوان دیوار‌سنگ‌مالون شناخته می شوند. این نوع از دیوارهای‌نگهدارنده، سنتی‌ترین نوع دیوارهای‌حائل بوده و کارفرمایان بواسطه نیاز به نیروی‌کار‌ماهر، طولانی شدن مدت‌زمان اجرای‌کار و پرت مصالح، با چالش‌های فراوانی حین اجرا مواجه هستند. ارتفاع متعارف برای این دیوارها ، بین۳ تا ۴ متر می باشد. تخریب محیط زیست و آسیب پذیری از زلزله بدلیل وزن بالای دیوار از دیگر نقاط ضعف این سیستم میباشد. همین امر باعث منسوخ شدن آن در دنیا گشته اشت.
دیوار گهواره‌ای:
این دیوارها نیز از نوع وزنی هستند که عموماً به کمک قطعات چوب یا قطعات بتنی پیش ساخته اجرا میشوند.
دیوار گابیونی:
این نوع دیوارها از سبدهای آرماتوری، تسمه های فلزی گالوانیزه یا تورهای پلیمری تشکیل میشوند که درون آن با قطعات سنگ بصورت خشکه چین پر شده و از نوع دیوارهای وزنی محسوب میشوند.
دیوار بتن مسلح:
مبنای طراحی و اجرای آن ها، استفاده از آرماتور جهت تحمل کشش و تسلیح بتن می باشد . همه المان های دیوارهای بتن مسلح (طره ای و پشت بند دار) می بایست مقاومت کافی را در برابر بارهای وارده داشته باشند.
دیوار حایل سپری:
این نوع دیوارها از نوع انعطاف پذیر هستند که اغلب برای مهار خاک های نامناسب استفاده میشوند.
دیوار حایل مهار شده:
سیستم میخکوبی (نیلینگ)
روش اجرای این سیستم به این صورت میباشد که ابتدا، میخها داخل گمانه های از پیش حفاری شده جاگذاری شده و یا به داخل خاک کوبیده میشوند و سپس داخل حفره ها با ملات سیمان پر میگردد. از سوی دیگر، جبهه کار با شبکه های فلزی پوشانده شده و در نهایت شاتکریت می گردد. میخها معمولاً شامل میلگردهای فولادی، میله های فلزی می باشند.
سیستم خاک مسلح
پایداری سیستم خاک مسلح از طریق اندرکنش مکانیکی بین سه بخش تشکیل دهنده آن( مصالح خاکریز، المان مسلح کننده و المان پیشانی دیوار ) تأمین می شود. دیوارهای خاک مسلح، گزینه مقرون به صرفه تری نسبت به دیوارهای نگهبان بتن مسلح و یا وزنی برای پایدارسازی شیروانی می باشند. این دیوارها برای اجرا در زمینهای شیبدار، زمینهای در معرض ناپایداری شیروانی و یا در نواحی که خاک از ظرفیت باربری کمی برخوردار باشد، اقتصادی می باشند.
المان های مسلح کننده های بصورت فلزی و پلیمری در بازار موجود می باشند که انواع فلزی آن بصورت تسمه های فلزی با نمای پانل صلیبی کاربرد داشته و انواع پلیمری آن (ژئوگریدها) با نمای صلیبی و نمای بلوکی کاربرد دارد.
با توجه به الزامات اخیر شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور مبنی بر عدم استفاده از ترکیب ژئوگریدها با نمای صلیبی بدلیل تجارب ناموفق و هزینه غیر اقتصادی سیستم تسمه فلزی، اجرای سیستم خاک مسلح ژئوگریدی با نمای بلوک میتواند بعنوان بهینه ترین نوع اجرای دیوارحائل به لحاظ فنی و اقتصادی می تواند مطرح گردد.
کاربرد دیوار حائل
پروژه های راهسازی:
در مناطق کوهستانی بع منظور توسعه راه ها ، تعریض جاده و … ضرورت اجرای دیوار حائل جهت جلوگیری از رانش و افزایش امنیت مسیر راه، اجتناب ناپذیر خواهد بود. جهت اجرای کوله های پل در پروژه های راهسازی، نیاز به اجرای دیوار حائل می باشد.
زیبایی:
دیوارهای نگهدارنده بسیار مفید بوده و در بعضی موارد یک ضرورت هستند. اما جذابیت بصری دیوار میتواند به زیبایی محل پروژه زیبایی دو چندانی ببخشد.
سد سازی:
استفاده از دیوارهای نگهدارنده در صنعت سد سازی از دیگر کاربردهای دیوارهای حائل می باشد.
محوطه سازی:
در برخی از پروژه های عمرانی اختلاف ارتفاع وجود دارد. در این موارد می بایست با اجرای دیوار حائل ضمن تکمیل عملیات اجرایی به نمای کار نیز دقت خاصی نمود. با ورود تکنولوژی تولید بلوک های خشکه چین نمادار در این حوزه میتوان ضمن کنترل رانش خاک، با کمترین هزینه و بیشترین سرعت نمای زیبایی به کار افزود.
طراحی و اجرای دیوار حائل
اصول طراحی دیوار حائل بسته به کاربری و نوع دیوار ، بارگذاری، نوع سربار، خاکریز، ، شرایط هیدرولوژی محدوده پروژه و … برای همه انواع دیوار حائل یکسان میباشد.ضمن اینکه پایداری داخلی و خارجی این دیوارها می بایست در شرایط استاتیک و لرزه ای تامین گردد. نحوه و روند اجرای هر کدام بسته به نوع دیوار و تجهیزات مورد نیاز متفاوت خواهد بود.
در حالت کلی برای طرح و اجرای دیوارهای حائل می بایست مطابق ضوابط نشریه ۱۰۱ و نشریه ۳۰۹ معاونت نظارت راهبردی- امور نظام فنی (سازمان برنامه و بودجه سابق) عمل گردد.
اشتراک گذاری مطالب این صفحه در :
